درود و عرض ادب. کلاه ایمنی در بسیاری فعالیت‌ها عنصری حیاتی و کلیدی در جهت حفظ سلامتی کاربران بشمار می‌رود. در مطلب پیش رو به معرفی انواع کلاه ایمنی و کاربردهای هر یک می‌پردازیم.
در بسیاری از فعالیت‌های روزانه، برحسب کاری که انجام می‌دهیم احتمال آسیب دیدگی اعضا مختلف بدن وجود دارد. سر ، دستها و پاهای افراد بطور معمول در خطر بیشتری هستند. پس منطقا باید حفاظت بیشتری از این 3 بخش بعمل آید .
بعناون مثال در هنگام موتور سواری همیشه احتمال تصادف هست و احتمال برخورد سر به زمین یا جدول کنار خیابان بسیار بالاست. همینطور آسیب دیدگی شدید دستان و پای موتور سوار.
در هنگام مسابقات اتومبیل رانی نیز، احتمال تصادف یا واژگونی خودرو و اصابت سر راننده به فرمان یا سقف بالاست . در هنگام کوهنوردی یا غارنوردی نیز باید احتمال برخورد سنگ به سر را جدی گرفت .
در کارخانجات و محیطهای تولیدی نه خبری از تصادف و واژگونی هست و نه از سنگهای سخت آذرین. در عوض احتمال سقوط ابزارآلات و یا قطعات مختلف سازه‌های در حال ساخت وجود دارد . در عین جال در پروسه اطفا حریق نیز ، سر آتش نشانان باید بخوبی با کلاه آتش نشانی محافظت شود.
حفاظت از دستان و پاها با دستکش ایمنی و کفش ایمنی قطعا باید بعمل آید. اما سر هر انسان مهمترین و حیاتی ترین بخش بدن اوست و باید حفاظت از آن در اولویت قرار گیرد .
در این مقاله کوتاه نگاهی داریم به انواع کلاهایمنی ، ساختار و کلاسهای مختلف آن...
کلاه ایمنی موتور سیکلت
در دنیای کلاه ایمنی موتور سواری یا کلاه کاسکت ، سه استاندارد مختلف در جهان وجود دارد که هر یک مشخصات ، مزایا و ضعفهایی را شامل می‌شوند. این سه کلاس عبارتند از: SNELL ، ECE ، DOT
کلاس اول یعنی DOT یا Department Of Transportation استاندارد مورد تایید در ایالات متحده است . DOT ساده ترین کلاس است ، بخش محافظ چانه را ندارد و از میان تستهای گوناگون ، فقط تست ضربه یا Impact Test را دارد .
کلاس دوم یعنی ECE یا Economic Commission for Europe استاندارد مورد تایید اتحادیه اروپاست. الزامات استاندارد EN1078 در کلاس ECE رعایت می‌شود. و می‌توان گفت آزمونهای این کلاس به مراتب از کلاس DOT سختگیرانه ترست .
آزمونهایی شامل تست ضربه یا Impact Test ، تست نفوذ یا Penetration Test ، تست نگهداری و حفاظت یا Retention system strength ، تست اشتعال پذیری یا Flammability Test .
کلاس سوم یعنی SNELL یک بنیاد غیر انتفاعی و مستقل است. کلاههای تحت استاندارد SNELL عمدتا از کلاههای DOT و ECE گرانتر و باکیفیت تر هستند .
اما در برخی ایالات آمریکا استاندارد SNELL بجای استاندارد DOT مورد قبولست.
کلاه ایمنی کار
اما در محیطهای کارگاهی و صنعتی نیز همیشه خطر سقوط اشیا بر روی سر افراد وجود دارد. کلاه ایمنی صنعتی وظیفه حفاظت از ناحیه فوقانی سر کاربر را بر عهده دارد .
منظور از ناحیه فوقانی اینستکه نواحی اطراف سر مانند ناحیه گیج گاهی و شقیقه‌ها با کلاه ایمنی صنعتی پوشش داده نمی‌شوند. و نیازی هم نیست .
روش حفاظتی کلاه ایمنی صنعتی اما، با سایرین کلاهها مثلا کلاه کاسکت موتور سواری تفاوت دارد. کلاه کاسکت موتور سواری بر خلاف کلاه ایمنی صنعتی کاملا به سر می‌چسبد .
درون این محصول یک یراق معلق با 6 یا 8 نقطه اتصال به اطراف کلاه تعبیه شده است که با بدنه کلاه هیچ تماسی ندارد و فاصله‌‌‌ای در حدود 3 سانتیمتر با بالای کلاه دارد .
این یراق داخلی بر روی سر می‌نشیند و ناحیه پیشانی و دور کاسه سر را در بر می‌گیرد و از پشت سر به روشهای مختلف با اندازه دور سر سایز می‌شود و محکم می‌گردد .
در این وضعیت سر کاربر هیچ تماسی با بدنه کلاه ندارد. حال اگر جسم سختی به کلاه برخورد کند، ضربه ناشی از این برخورد به هیچوجه به سر کاربر منتقل نمی‌شود .
در کلاه ایمنی صنعتی فاصله بین یراق داخلی و بدنه کلاه کار ضربه گیر را انجام می‌دهد. در این راستا طبق تقسیم بندی سازمان جهانی OSH دو تیپ یا Type از کلاه ایمنی تعریف شده است :
- Type l که حفاظت از سر کاربر صرفا از ناحیه بالا را در دستور کار دارد و بیشتر در ایالات متحده استفاده می‌شود .
- Type ll که حفاظت از سر و نواحی اطراف سر را انجام می‌دهد و بطور عمده در اروپا مورد استفاده قرار می‌گیرد .
اما در کنار این دو تیپ مختلف که هرکدام طرفداران پروپا قرص خود را دارند، 3 کلاس مختلف از نظر نوع حفاظت کلاه ایمنی در نظر گرفته شده است که در ادامه به تشریح آنها می‌پردازیم .
- Class C کلاههای ایمنی که فقط ضد ضربه هستند در این گروه قرار می‌گیرند .
- Class G کلاههای ایمنی عایق برق ضعیف در این دسته قرار می‌گیرند که حداکثر تا میزان 2200 ولت عایق الکتریسته هستند .
- Class E این دسته شامل کلاههای ایمنی عایق برق فشار قوی تا حداکثر 20 هزار ولت می‌باشد .
اما اشاره‌‌‌ای هم داشته باشیم به رنگهای معمول و مورد استفاده در کلاه ایمنی. بطور عمده کلاه ایمنی در رنگهای سفید،قرمز،آبی،سبز،زرد،نارنجی،قهوه‌‌‌ای و طوسی تولید می‌شود که هرکدام بوسیله گروه خاصی از افراد استفاده می‌شود :
رنگ سفید مهندسین، مدیران و سرپرستان
رنگ قرمز آتش نشان‌ها و نیروی امدادی
رنگ آبی تکنسین‌های برق و سایر نیروهای فنی
رنگ سبز مهندسین ایمنی و بهداشت حرفه ای
رنگ زرد کارگران عزیز و زحمتکش
رنگ نارنجی کارگران ساختمانی
رنگ قهوه ای کارگران جوشکاری
رنگ طوسی بازدید کنندگان
جدای از تیپ‌ها و کلاسهای ذکر شده بالا، ما در ایران بطور عامیانه و مصطلح دو نوع کلاه ایمنی داریم . کلاه ایمنی داخلی و کلاه ایمنی خارجی . این دو تقسیم بندی اما، فقط بر اساس کشور سازنده است .
کلاه آتش نشانی
کلاه آتش نشانی اما ، قطعا بهترین و کاملترین نوع کلاه ایمنی است. این محصول تمام نواحی سر ، صورت و گردن را بطور کامل پوشش می‌دهد. ناحیه صورت البته با شیلد محافظ صورت پوشانده می‌شود .
البته تیپهایی از این محصول هستند که فقط روی سر را پوشش می‌دهند که بیشتر در آمریکا مصرف دارند. استاندارد اروپا در کلاه آتش نشانی EN16471 می‌باشد .
سپاس از فراوان از وقتی که برای مطالعه این پست گذاشتید. امید که مفید بوده باشد. لطفا سوالات و نظرات ارزشمندتان را برای ما کامنت کنید. پاینده باشید...