درود و عرض ادب. کلاه ایمنی در بسیاری فعالیت‌ها عنصری حیاتی و کلیدی در جهت حفظ سلامتی کاربران بشمار می‌رود. در مطلب پیش رو به معرفی انواع کلاه ایمنی و کاربردهای هر یک می‌پردازیم.
در بسیاری از فعالیت‌های روزانه، برحسب کاری که انجام می‌دهیم احتمال آسیب دیدگی اعضا مختلف بدن وجود دارد. سر ، دستها و پاهای افراد بطور معمول در خطر بیشتری هستند. پس منطقا باید حفاظت بیشتری از این 3 بخش بعمل آید .
بعناون مثال در هنگام موتور سواری همیشه احتمال تصادف هست و احتمال برخورد سر به زمین یا جدول کنار خیابان بسیار بالاست. همینطور آسیب دیدگی شدید دستان و پای موتور سوار.
در هنگام مسابقات اتومبیل رانی نیز، احتمال تصادف یا واژگونی خودرو و اصابت سر راننده به فرمان یا سقف بالاست . در هنگام کوهنوردی یا غارنوردی نیز باید احتمال برخورد سنگ به سر را جدی گرفت .
در کارخانجات و محیطهای تولیدی نه خبری از تصادف و واژگونی هست و نه از سنگهای سخت آذرین. در عوض احتمال سقوط ابزارآلات و یا قطعات مختلف سازه‌های در حال ساخت وجود دارد . در عین جال در پروسه اطفا حریق نیز ، سر آتش نشانان باید بخوبی با کلاه آتش نشانی محافظت شود.
حفاظت از دستان و پاها با دستکش ایمنی و کفش ایمنی قطعا باید بعمل آید. اما سر هر انسان مهمترین و حیاتی ترین بخش بدن اوست و باید حفاظت از آن در اولویت قرار گیرد .
در این مقاله کوتاه نگاهی داریم به انواع کلاهایمنی ، ساختار و کلاسهای مختلف آن...
کلاه ایمنی موتور سیکلت
در دنیای کلاه ایمنی موتور سواری یا کلاه کاسکت ، سه استاندارد مختلف در جهان وجود دارد که هر یک مشخصات ، مزایا و ضعفهایی را شامل می‌شوند. این سه کلاس عبارتند از: SNELL ، ECE ، DOT
کلاس اول یعنی DOT یا Department Of Transportation استاندارد مورد تایید در ایالات متحده است . DOT ساده ترین کلاس است ، بخش محافظ چانه را ندارد و از میان تستهای گوناگون ، فقط تست ضربه یا Impact Test را دارد .
کلاس دوم یعنی ECE یا Economic Commission for Europe استاندارد مورد تایید اتحادیه اروپاست. الزامات استاندارد EN1078 در کلاس ECE رعایت می‌شود. و می‌توان گفت آزمونهای این کلاس به مراتب از کلاس DOT سختگیرانه ترست .
آزمونهایی شامل تست ضربه یا Impact Test ، تست نفوذ یا Penetration Test ، تست نگهداری و حفاظت یا Retention system strength ، تست اشتعال پذیری یا Flammability Test .
کلاس سوم یعنی SNELL یک بنیاد غیر انتفاعی و مستقل است. کلاههای تحت استاندارد SNELL عمدتا از کلاههای DOT و ECE گرانتر و باکیفیت تر هستند .
اما در برخی ایالات آمریکا استاندارد SNELL بجای استاندارد DOT مورد قبولست.
کلاه ایمنی کار
اما در محیطهای کارگاهی و صنعتی نیز همیشه خطر سقوط اشیا بر روی سر افراد وجود دارد. کلاه ایمنی صنعتی وظیفه حفاظت از ناحیه فوقانی سر کاربر را بر عهده دارد .
منظور از ناحیه فوقانی اینستکه نواحی اطراف سر مانند ناحیه گیج گاهی و شقیقه‌ها با کلاه ایمنی صنعتی پوشش داده نمی‌شوند. و نیازی هم نیست .
روش حفاظتی کلاه ایمنی صنعتی اما، با سایرین کلاهها مثلا کلاه کاسکت موتور سواری تفاوت دارد. کلاه کاسکت موتور سواری بر خلاف کلاه ایمنی صنعتی کاملا به سر می‌چسبد و جهت ایمنی بیشتر امکان نصب شیلد محافظ صورت هم دارد.
درون این محصول یک یراق معلق با 6 یا 8 نقطه اتصال به اطراف کلاه تعبیه شده است که با بدنه کلاه هیچ تماسی ندارد و فاصله‌‌‌ای در حدود 3 سانتیمتر با بالای کلاه دارد .
این یراق داخلی بر روی سر می‌نشیند و ناحیه پیشانی و دور کاسه سر را در بر می‌گیرد و از پشت سر به روشهای مختلف با اندازه دور سر سایز می‌شود و محکم می‌گردد .
در این وضعیت سر کاربر هیچ تماسی با بدنه کلاه ندارد. حال اگر جسم سختی به کلاه برخورد کند، ضربه ناشی از این برخورد به هیچوجه به سر کاربر منتقل نمی‌شود .
در کلاه ایمنی صنعتی فاصله بین یراق داخلی و بدنه کلاه کار ضربه گیر را انجام می‌دهد. در این راستا طبق تقسیم بندی سازمان جهانی OSH دو تیپ یا Type از کلاه ایمنی تعریف شده است :
- Type l که حفاظت از سر کاربر صرفا از ناحیه بالا را در دستور کار دارد و بیشتر در ایالات متحده استفاده می‌شود .
- Type ll که حفاظت از سر و نواحی اطراف سر را انجام می‌دهد و بطور عمده در اروپا مورد استفاده قرار می‌گیرد .
اما در کنار این دو تیپ مختلف که هرکدام طرفداران پروپا قرص خود را دارند، 3 کلاس مختلف از نظر نوع حفاظت کلاه ایمنی در نظر گرفته شده است که در ادامه به تشریح آنها می‌پردازیم .
- Class C کلاههای ایمنی که فقط ضد ضربه هستند در این گروه قرار می‌گیرند .
- Class G کلاههای ایمنی عایق برق ضعیف در این دسته قرار می‌گیرند که حداکثر تا میزان 2200 ولت عایق الکتریسته هستند .
- Class E این دسته شامل کلاههای ایمنی عایق برق فشار قوی تا حداکثر 20 هزار ولت می‌باشد .
تولید کنندگان داخلی معمولا از Class E برای تولید کلاه ایمنی عایق برق استفاده می‌کنند که این خود نکته قابل توجهی است.
اما اشاره‌‌‌ای هم داشته باشیم به رنگهای معمول و مورد استفاده در کلاه ایمنی. بطور عمده کلاه ایمنی در رنگهای سفید،قرمز،آبی،سبز،زرد،نارنجی،قهوه‌‌‌ای و طوسی تولید می‌شود که هرکدام بوسیله گروه خاصی از افراد استفاده می‌شود :
رنگ سفید مهندسین، مدیران و سرپرستان
رنگ قرمز آتش نشان‌ها و نیروی امدادی
رنگ آبی تکنسین‌های برق و سایر نیروهای فنی
رنگ سبز مهندسین ایمنی و بهداشت حرفه ای
رنگ زرد کارگران عزیز و زحمتکش
رنگ نارنجی کارگران ساختمانی
رنگ قهوه ای کارگران جوشکاری
رنگ طوسی بازدید کنندگان
جدای از تیپ‌ها و کلاسهای ذکر شده بالا، ما در ایران بطور عامیانه و مصطلح دو نوع کلاه ایمنی داریم . کلاه ایمنی داخلی و کلاه ایمنی خارجی . این دو تقسیم بندی اما، فقط بر اساس کشور سازنده است .
کلاه آتش نشانی
کلاه آتش نشانی اما ، قطعا بهترین و کاملترین نوع کلاه ایمنی است. این محصول تمام نواحی سر ، صورت و گردن را بطور کامل پوشش می‌دهد. ناحیه صورت البته با شیلد محافظ صورت پوشانده می‌شود که تحت استاندارد EN 14458 تولید و عرضه می‌گردد.
استاندارد اروپا در کلاه آتش نشانی EN 443 و EN 16471 می‌باشد . باید متذکر شویم که EN 443 یک استاندارد فوق‌العاده سختگیرانه است. برای اطمینان از اینکه دارنده کلاه آتش نشانی در برابر بدترین شرایطی که ممکن است در آن قرار بگیرد ایمن است .
سپاس از فراوان از وقتی که برای مطالعه این پست گذاشتید. امید که مفید بوده باشد. لطفا سوالات و نظرات ارزشمندتان را برای ما کامنت کنید. پاینده باشید...